Chúng ta thường cho rằng loài vật không có tư duy, ấy vậy mà những khả năng kỳ diệu do tự nhiên và đấu tranh sinh tồn ban tặng cho chúng lại khiến ta phải “kinh ngạc” và vắt óc suy nghĩ để tìm hiểu.
Kỷ lục ngủ
Hoẵng chỉ ngũ 4 tiếng một ngày đã được coi là kỷ lục, vậy mà các nhà khoa học còn phát hiện ra rằng cá heo Dall không bao giờ biết ngủ. Ngược lại, có một số loài vật sinh ra chỉ. Đầu tiên phải kể đến loài mèo với 14 tiếng mỗi ngày. Còn loài gấu nâu ở dãy Pyrenees (pháp) ngủ suốt mùa đông dài lạnh giá. Không chịu thua, loài marmot ngủ liền 6 tháng. Tuy nhiên, kỷ lục về ngủ lại thuộc về một con lừa và thú túi đuôi quấn châu Phi vì chúng dành những 80% thời gian sống để ngủ, tức là 19 giờ mỗi ngày.
Kỷ lục về cân nặng và kích cỡ
Nước là môi trường sống của các động vật to lớn nhất. Dài nhất là loài sứa khổng lồ: 75 mét (bằng 16 chiếc xe buýt nối đuôi nhau). Sau đó phải kể đến cá voi xanh: 35 mét. Đứng thứ ba là loài cá nhám voi khổng lồ dài 18 mét từ đầu tới đuôi. Gần gũi với chúng ta hơn phải kể đến cá sấu, trăn. Cá đuối cũng nằm trong ‘top ten” về chiều dài với 8 mét.
So với những loài kể trên, hươu cao cổ và voi, mặc dù cộng thêm cả chiếc cổ và cái vòi dài ngoẵng, cũng chỉ thuộc hàng tép riu: một con hươu cao cổ với cái cổ dài nhất cũng chỉ được 6 mét, còn voi đành chịu thua với 4 mét cả vòi.
Nếu xét về trọng lượng, vô địch thuộc về loài cá voi xanh. Con nặng nhất có thể lên tới 190.000kg, tương đương với trọng lượng của 30 con voi cộng lại. Đứng thứ hai là cá nhám voi (40.000kg). Những chú voi khổng lồ chỉ xếp hàng thứ ba vì chỉ nặng có 6.000kg. Ngoài ra, tê giác và hà mã cũng có cân nặng đáng kể, 3.000kg mỗi con.
Kỷ lục về tuổi thọ
Trong khi các loài côn trùng và phù du chỉ sống vỏn vẹn một ngày thì loài rùa lại sống tới 150 năm. Còn kỷ lục sống lâu nhất của loài chim thuộc về loài hải âu là 80 năm.
Động vật nhiều cơ nhất
Ai cũng nghĩ rằng loài ngựa sống suốt đời chỉ biết chạy phải phá kỷ lục về số lượng cơ bắp. Trên thực tế, một con ngựa bình thường có 1.200 dây cơ. Tuy nhiên, kỷ lục thuộc về loài sâu với 2.000 cơ tập trung trong các đốt vòng. Điều này giải thích vì sao chúng có thể vặn vẹo hay quay người dễ dàng đến thế.
Động vật nhiều răng nhất
“Cười hở mười cái răng”, điều này chỉ đúng với con người. Một con cá sấu chỉ cần “hé miệng cười duyên” cũng để lộ ra 120 chiếc răng. Trong suốt cuộc đời, một con cá sấu có hơn 3.000 chiếc răng, tức là răng của nó rụng đi mọc lại tới 25 lần. Tuy nhiên, kỷ lục nhiều răng lại thuộc về cá mập khi nó có bộ trang sức gồm 3.000 chiếc răng trắng xóa. Ngay cả khi một chiếc bị rụng, một chiếc khác chờ sẵn nơi đúng vị trí đó và sẽ mọc ngay. Cứ như vậy, trong suốt cuộc đời, cá mập có 20.00 cái răng.
Kỷ lục về răng to và nặng nhất thuộc về loài voi. Trọng lượng của bộ răng sữa của voi cũng nặng tới 4kg. Còn mỗi cái răng hàm dưới của hà mã cũng nặng 4kg. Không nhiều, không to, không nặng như các loài trên nhưng răng của loài hải sư lại khiến người ta phải nhớ đến vì nó dài 80 cm, bằng chiều cao của một em bé 5 tuổi.
Động vật phàm ăn nhất
Dẫn đầu danh sách các con vật phàm ăn là voi. Mỗi ngày một chú voi trưởng thành ngốn hết 200kg cỏ khô, uống hết 200 lít nước. Tiếp theo, phải kể đến kền kền và sư tử, mỗi bữa chúng có thể ăn liền một mạch hết 40 kg thức ăn. Khỉ lại nổi tiếng vì ăn nhanh, chúng có thể ăn một mạch 50 quả chuối. Mỗi ngày chim cổ đỏ ngốn hết 4,3m sâu (bằng chiều dài một chiếc xe hơi). Cá sấu cũng không kém phần đặc biệt trong chuyện ăn uống: không kể đến những con mồi sống, cá sấu có thể ăn cả đá.
Xét về khả năng nhịn ăn, họ nhà rắn phải được gọi là vua: mỗi năm, chỉ cần ăn 8 – 10 bữa ăn cũng đủ cho chúng rồi. Một con trăn có thể nhịn đói suốt 12 tháng liền nhưng ngay khi gặp phải một chú linh dương chân đen, nó có thể ăn hết cả 60 kg thịt này.
Kỷ lục về thời gian mang thai
Con vật mang thai ngắn nhất là thú có túi ở châu Mỹ: 12 ngày. Tiếp theo là chuột mang thai trong 3 tuần, đây cũng là lý do vì sao chuột là loài đông đúc trên trái đất. Chiếm thứ ba là thỏ, nó mang thai trong một tháng và có thể đẻ từ 5 – 12 con mỗi lần.
Loài tê giác mang thai 1 năm 6 tháng 20 ngày; voi châu Á mang thai 2 năm 1 tháng. Kỷ lục mang thai lâu nhất thuộc về loài kỳ nhông đen sống ở vùng núi Alpes (Pháp) là 3 năm 2 tháng 20 ngày.
Kỷ lục về chuyện giao phối ở động vật
Thời gian giao phối ngắn nhất thuộc về loài linh dương nhỏ và voi là 10 giây và 20 giây.
Thời gian cho mỗi lần giao phối của khỉ Maki ở Madagascar là 2 giờ. Kỷ lục thuộc về loài chuột nhắt là 12 giờ. Chính vì lý do này, sau khi giao phối với con cái, chú chuột đực cỉ sống thêm được 5 – 10 ngày.
Kỷ lục về số lần giao phối thuộc về loài sư tử: 86 lần trong một ngày.
Bọ ngựa cái sẽ ăn thịt luôn bạn tình sau khi giao phối.
Chó sói nổi tiếng là hung tợn nhưng lại là loài vật dịu dàng nhất trong chuyện chăn gối. Còn loài vật chung thủy nhất là sóc, một chú sóc đực xám có thể chung sống 18 năm liền với một người tình duy nhất.
Kỷ lục về khứu giác
Nếu ai nói với bạn rằng chó là loài vật thính mũi nhất thì đừng tin. Chó chỉ đứng hàng thứ ba về khả năng nhận ra mùi từ xa mà thôi. Kỷ lục trong lĩnh vực này là bướm đêm. Một con ngài đực có thể ngửi thấy mùi cách nó 11km. Sau đó, phải kể đến rái cá biển, nó có thể nhận ra mùi khói ở cách nó 8 km. Còn cá mập thì có thể phát hiện được mùi máu của một giọt máu nhỏ hòa tan trong 115 lít nước.
Chó thì đứng hàng thứ ba về phát hiện mùi ở xa nhưng lại dẫn đầu danh sách về con vật phân biệt được nhiều mùi: 100.000 mùi khác nhau (một chuyên gia ngửi mùi cũng chỉ phân biệt được 3.000 mùi).
Kỷ lục về xây tổ
Loài vật xây tổ lớn nhất là đại bàng. Các nhà khoa học đã phát hiện ở Ecosse một cái tổ sâu 4,5 mét do chính chim đại bàng làm bằng mỏ và móng chân. Kỳ công nhất là cái tổ của loài chim én. Để xây xong một cái tổ, chim én phải bay đi bay lại 1.000 lần, dùng mỏ lấy bùn trộn với nước miếng làm nguyên vật liệu. Còn hải ly gặm đứt một khúc gỗ sồi đường kính 20 cm trong chưa đầy 1 đêm để xây tổ.
Kỷ lục về thính giác
Tiếng kêu khỏe nhất thuộc về loài cá voi xanh. Người ta tính được rằng “giọng nói” của nó có thể đạt tới cường độ âm thanh của một tên lửa đưa tàu con thoi vào vũ trụ. Mặt khác, vì có một cái tai rất thính nên cá voi xanh có thể giao tiếp với đồng loại ở bên kia đại dương.
Tiếng kêu của một chú khỉ có thể được nghe thấy trong chu vi 15 km. Còn chim diệc sao nằm trong sách Guiness với tiếng ”hót” giống một con bò đang rống và phát đi xa 4km. Nếu muốn yên tĩnh, tốt nhất là nên ở gần địa phận của thỏ; để báo hiệu nguy hiểm, loài vật này chỉ dùng chân sau đập đập vài cái xuống đất.
Về phần mình, cá heo vẫn không ngừng là đối tượng của nhiều nghiên cứu vì ngôn ngữ của chúng rất đa dạng và kì bí. Đặc biệt, thính giá của chúng phát triển hơn chúng ta gấp 10 lần: chúng có thể nghe siêu âm trong khi con người thì không thể.
Kỷ lục về thị giác
Các loài chim săn mồi có cái nhìn sắc nhất: chim cắt di cư có thể nhận ra một con bồ câu ở khoảng cách là 8 km. Chim đại bàng có thể phát hiện ra một con thỏ từ trên độ cao 3.000 mét.
Động vật có mắt lớn nhất là mục thẻ khổng lồ: thủy tinh thể của nó có đường kính là 38 cm bằng đường kính của một trái bóng rổ. Ở động vật có vú, ngựa chiếm kỷ lục có mắt to nhất (đường kính là 5,5 cm).
Loài vật được biết đến với đôi mắt đẹp nhất là giống sò St. Jacques. Dọc trên tấm áo khoác của mình, giống sò này có hai dãy mắt gồm rất nhiều cặp mắt nhỏ xanh màu nước biển; số lượng mắt của chúng ngày càng tăng theo tuổi tác của chúng.
Động vật chạy nhanh nhất
Loài báo đứng nhất với vận tốc 101 km/giờ. Tiếp tới là loài linh dương với 98,16km/ giờ. Hoẵng ở vị trí thứ ba với vận tốc đạt 98 km/ giờ.